Tiền đình là một hệ thống thuộc thần kinh nằm ở phía sau ốc tai. Cùng Latigg tìm hiểu về vai trò quan trọng của hệ thống tiền đình trong cơ thể, cấu tạo của tuyến tiền đình, cũng như ốc tai. Như vậy chúng ta sẽ có hướng điều trị cho hội chứng rối loạn tiền đình một cách đúng đắn nhất.
1. Cấu tạo của tai trong như thế nào?
Tai cấu tạo từ ba phần là ống tai ngoài, tai giữa và tai trong. Trong đó, ống tai ngoài tính từ vành tai tới màng nhĩ, có thể nhìn thấy được. Tai giữa là hệ thống xương tiếp xúc với mặt trong của màng nhĩ, có chức năng dẫn truyền âm thanh thu được. Tai giữa thông với họng để bảo vệ màng nhĩ khi áp suất thay đổi đột ngột.
Cấu tạo tai trong: Tai trong còn được gọi là mê cung gồm 2 bộ phận :
– Ốc tai thu nhận các kích thích của sóng âm.
Ốc tai bao gồm ốc tai xương, trong có ốc tai màng. Lớp màng có ba phần, gồm ba vòng bán khuyên nằm ngang và hai vòng thẳng đứng giúp nhận biết về không gian ba chiều
– Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên:
Thu nhận các thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian.
Đầu của vòng bán khuyên hình cầu gọi là bóng, cuối ống nối với xoang nang. Thành của bán khuyên là một lớp tế bào lông cực mảnh ngâm trong nội dịch. Trên đó có các viên sỏi cực nhỏ ở trạng thái tự do. Dây thần kinh tiền đình và thần kinh ốc tai nằm cận kề bên nhau, đi trong xương đá (xương nối nền sọ với tai) thành dây thần kinh số 8.
2. Cấu tạo giải phẫu cơ quan tiền đình (tuyến tiền đình):
Cấu tạo của tuyến tiền đình phức tạp, trong đó có 2 thành phần chính:
a. Nhân tiền đình:
– Các bộ phận cảm nhận của tiền đình ngoại biên nằm ở mê đạo màng. Thân tế bào ở hạch tiền đình, nhánh tiền đình của dây tiền đình ốc tai (dây 8) đi đến nhân tiền đình nằm giữa cầu não và hành não.
– Chức năng của nhân tiền đình:
- Đồng nhất các thông tin đến từ mỗi bên của đầu.
- Nhận các tín hiệu và tiếp tục truyền tới tiểu não
- Nhận các tín hiệu và tiếp tục truyền tới vỏ não cho nhận thức về giác quan vị trí và vận động
- Gửi mệnh lệnh đến các nhân vận động nằm ở thân não và tủy sống. Các lệnh được đưa đến dây sọ (III, IV, VI, XI), bó tiền đình tủy sống chi phối trương lực cơ ngoại biên và bổ sung vận động đầu và cổ.
b. Đường dẫn truyền (của tuyến tiền đình):
Thân tế bào của khoảng 19.000 neuron tiền đình ngoại biên xuất phát từ mào và vết.
– Mào:
Nằm trong bóng, được cấu tạo bởi các tế bào lông, phía trên các tế bào phủ một lớp gelatin gọi là đài (cupula), lông của tế bào nằm trong đài gồm có lông rung (kinocilium) và lông lập thể (stereocilia) còn đáy tế bào tiếp xúc với neuron của nhánh tiền đình.
– Vết:
Ở trên soang nang và cầu nang được cấu tạo bởi các tế bào lông, phủ lên trên tế bào lông là sỏi tai (otoliths).
Mỗi bên tập trung ở hạch tiền đình và chấm dứt ở nhân tiền đình (ranh giới hành – cầu não) và thùy nhung nút của tiểu não. Các neuron tiền đình trung ương (từ nhân tiền đình) đi xuống tủy sống theo bó tiền đình sống. Và đi lên thân não theo bó dọc giữa đến các nhân dây thần kinh sọ điều khiển cử động mắt.
Ở đây, các tín hiệu âm thanh được chuyển từ dạng cơ học sang dạng xung thần kinh. Để dẫn truyền theo dây thần kinh thính giác (dây số 8) truyền về não. Cơ quan chuyển xung âm thanh dạng cơ học sang dạng điện thần kinh là ốc tai. Gắn liền với ốc tai là ba vòng bán khuyên, tạo hình 3D trong không gian. Giúp cơ thể nhận biết vị trí của mình trong không gian 3 chiều.
Khi ta đứng yên, bán khuyên nằm ngang không bị kích thích. Nhưng nếu quay đầu một vòng thì các viên sỏi sẽ lướt trên các tế bào lông, gây nên kích thích. Các tế bào sẽ chuyển các tín hiệu về sự dịch chuyển này qua dây thần kinh tiền đình. Thông tin đi tiếp tới hạt nhân tiền đình (nằm tại bên dưới và phía ngoài cầu não). Và tiếp tục tới dây thần kinh mắt, tiểu não, vỏ não,… Gây nên hiện tượng chóng mặt, mà thực ra chỉ là ảo giác.
Nếu chúng ta quay đầu nhiều vòng rồi ngưng lại thì hiện tượng chóng mặt càng dữ dội hơn. Có thể bị ngã và ảnh hưởng tới cả hệ thống thần kinh giao cảm, gây nôn ói, thay đổi huyết áp… Những người khỏe mạnh, nhất là người đã quen với các bài tập quanh vòng thì có thể lấy lại thăng bằng rất nhanh.
3. Thần kinh ốc tai và tiền đình (Dây thần kinh số 8)
Dây thần kinh số 8 là thần kinh cảm giác gồm hai phần với hai chức năng giác quan riêng biệt:
– Thần kinh ốc tai: chức năng cảm giác thính giác
– Thần kinh tiền đình: chức năng cảm giác thăng bằng
Dây thần kinh số 8 xuất phát từ cầu não, đi vào xương đá qua lỗ ống tai trong
Thần kinh ốc tai và tiền đình (Dây thần kinh số 8)Biểu hiện tổn thương dây thần kinh số 8 trong tuyến tiền đình:
– Giảm hay mất thính lực
– Hyperacousie: bệnh nhân nghe âm thanh rất lớn và khó chịu
– Ù tai: trong các trường hợp khó chẩn đoán phải do thính lực đồ
– Chóng mặt
– Nôn ói
– Mất thăng bằng: Ði lệch một bên
– Mắt đánh tròng (Nystagmus)
4. Vai trò quan trọng của tuyến tiền đình
Tuyến tiền đình có nhiệm vụ chính và quan trọng là giữ thăng bằng cho cơ thể. Khi chúng ta di chuyển, cúi, xoay… hệ thống tiền đình cũng sẽ nghiêng lắc theo các động tác này và giúp cơ thể có tư thế thăng bằng. Tiền đình được điều khiển bởi các nhóm thần kinh cao cấp nằm trong não bộ. Ngoài ra còn điều chỉnh thăng bằng tư thế, điệu bộ và các phối hợp khác của cơ thể. Như cử động mắt, đầu và thân mình…
Dây thần kinh số 8 là đường truyền dẫn thông tin điều khiển hệ thống tiền đình giữ thăng bằng cho cơ thể. Những rối loạn có liên quan đến thăng bằng (hội chứng tiền đình) là xuất phát từ bộ phận này của tiền đình. Khi dây thần kinh số 8 nếu bị tổn thương. Khiến thông tin dẫn truyền bị sai lệch và cơ thể bị mất thăng bằng, hoa mắt, chóng mặt, ù tai,… Đó được gọi là hội chứng tiền đình.
Mời Bạn Tham Khảo Thêm:
- Bí quyết hiệu quả giúp đánh tan Rối Loạn Tiền Đình nhanh chóng.
- Chị Thảo Nguyên chia sẻ bí quyết hết Rối Loạn Tiền Đình sau 1 tháng điều trị.
- Sự thật về triệu chứng kinh hoàng của Rối Loạn Tiền Đình qua lời chia sẻ của người bệnh.
- Tiền Đình Hoàng – Lấy lại niềm tin trong việc điều trị Rối Loạn Tiền Đình.
- Bí quyết hết chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, cải thiện tuần hoàn máu lên não sau 7 ngày.
